蛇鰻科 Ophichthidae  
發音 
廣泛分布於全世界之溫、熱帶沿岸海域,其中少數幾種可進入淡水域生活,包括產於西太平洋種的四種粗犁鰻屬(Lamnostoma)魚種可發現於淡水域,而明蛇鰻屬(Dalophis)則僅分布於非洲淡水域。
體細長,尾部稍側扁;尾端硬或肉質,末端尖。頭較小,呈鈍錐狀;吻尖形。口裂大,後緣達眼的下方或稍後。眼小。前鼻孔短管狀或有瓣膜,位於上唇邊緣或吻端的腹面,後鼻孔位於上唇邊緣。具舌。鰓孔位體中央下方或無。齒尖銳,錐狀或顆粒狀,排列方式多樣。背鰭與臀鰭不被覆有厚皮,且不相連,少數幾種則有但不明顯;胸鰭有或無;尾鰭無或不明顯。全世界計2亞科,包括蛇鰻亞科( Ophichthinae )和油鰻亞科 (Myrophinae),共約52屬,超過290種(Nelson, 2006),臺灣至少紀錄2亞科20屬69種(Shen et al., 1993;Chen YY, 2002;陳威立, 2006;臺灣魚類資料庫, 2020)。
為常見之魚種,主要棲息沿岸砂地或礁砂混合地的海域,少數種類為淡水種。常埋身於砂中,伺機捕食獵物及躲避大魚的掠食。屬肉食性,以小魚、蟹及蝦等為主食。有些種類之體色會模擬海蛇的體色,如竹節蛇鰻(Myrichthys colubrinus)與半環平蓋蛇鰻(Leiuranus emicinctus),但可由蛇鰻本身不具有鱗片及非扁形尾等兩大特徵加以區分;有些種類一致為黃褐色或土黃色,可以使自己融入環境中,也是一種偽裝欺敵的體色。
臺灣地區蛇鰻科計有魚種70種
Allips concolor 同色蒜蛇鰻
Apterichtus moseri 駿河灣無鰭蛇鰻
Bascanichthys kirkii 克氏褐蛇鰻
Brachysomophis cirrocheilos 鬚唇短體蛇鰻
Brachysomophis crocodilinus 鱷形短體蛇鰻
Brachysomophis henshawi 亨氏短體蛇鰻
Brachysomophis longipinnis 長鰭短體蛇鰻
Brachysomophis porphyreus 紫身短體蛇鰻
Callechelys kuro 黑麗蛇鰻
Callechelys marmorata 雲紋麗蛇鰻
Cirrhimuraena chinensis 中華鬚蛇鰻
Cirricaecula macdowelli 麥氏無鰭鬚蛇鰻
Echelus polyspondylus 多椎鰭蠕鰻
Echelus uropterus 小尾鰭蠕鰻
Lamnostoma mindora 明多羅龍口蛇鰻
Lamnostoma polyophthalmum 多斑龍口蛇鰻
Lamnostoma taiwanense 臺灣龍口蛇鰻
Leiuranus semicinctus 半環蓋蛇鰻
Muraenichthys gymnopterus 裸鰭蟲鰻
Muraenichthys hattae 短鰭蟲鰻
Muraenichthys longirostris 長吻蟲鰻
Muraenichthys schultzei 許氏蟲鰻
Muraenichthys thompsoni 湯氏蟲鰻
Muraenichthys velinasalis 鼻瓣蟲鰻
Myrichthys colubrinus 斑竹花蛇鰻
Myrichthys maculosus 斑紋花蛇鰻
Neenchelys cheni 陳氏新蛇鰻
Neenchelys daedalus 新幾內亞新蛇鰻
Neenchelys diaphora 長鰭新蛇鰻
Neenchelys gracilis 細身新蛇鰻
Neenchelys mccoskeri 麥氏新蛇鰻
Neenchelys parvipectoralis 微鰭新蛇鰻
Neenchelys pelagica 大洋新蛇鰻
Neenchelys similis 長身新蛇鰻
Ophichthus altipennis 高鰭蛇鰻
Ophichthus aphotistos 暗鰭蛇鰻
Ophichthus apicalis 尖吻蛇鰻
Ophichthus asakusae 淺草蛇鰻
Ophichthus bicolor 高鰭蛇鰻
Ophichthus bonaparti 鮑氏蛇鰻
Ophichthus cephalozona 項斑蛇鰻
Ophichthus erabo 斑紋蛇鰻
Ophichthus fasciatus 橫帶蛇鰻
Ophichthus lithinus 石蛇鰻
Ophichthus machidai 町田氏蛇鰻
Ophichthus macrochir 大鰭蛇鰻
Ophichthus megalops 大眼蛇鰻
Ophichthus obtusus 壯體蛇鰻
Ophichthus polyophthalmus 多斑蛇鰻
Ophichthus semilunatus 半月蛇鰻
Ophichthus shaoi 邵氏蛇鰻
Ophichthus stenopterus 窄鰭蛇鰻
Ophichthus tsuchidae 柴田氏蛇鰻
Ophichthus urolophus 裙鰭蛇鰻
Ophisurus macrorhynchos 大吻沙蛇鰻
Phyllophichthus xenodontus 葉鼻蛇鰻
Pisodonophis boro 波路荳齒蛇鰻
Pisodonophis cancrivorus 食蟹荳齒蛇鰻
Pylorobranchus hoi  何氏守鰓蛇鰻
Schultzidia johnstonensis 約氏舒蛇鰻
Scolecenchelys fuscapenis 黑尾蠕蛇鰻
Scolecenchelys gymnota 裸身蠕蛇鰻
Scolecenchelys iredalei 愛氏蠕蛇鰻
Scolecenchelys laticaudata 側尾蠕蛇鰻
Scolecenchelys macroptera 大鰭蠕蛇鰻
Skythrenchelys zabra 斑馬龜蛇鰻
Sympenchelys taiwanensis 臺灣扁蛇鰻
Xyrias chioui 邱氏列齒蛇鰻
Xyrias revulsus 列齒蛇鰻
Yirrkala misolensis 米蘇爾細鋤蛇鰻