雀鯛科 Pomacentridae  
發音 
廣泛分布於全世界熱帶暖水域,是珊瑚礁魚類中數量最龐大的魚類。
體呈卵圓或橢圓形,體側扁。口小,略能向前伸出。頜齒圓錐或側扁,單列或2至多列,外側略擴大;鋤骨及腭骨無齒。頭、軀幹及鰭基均覆有外緣有小鋸齒狀之中型鱗片;側線中斷為二,前段為有孔鱗片,與背部輪廓平行而終於背鰭軟條部下方,後段僅小孔,位於尾部中央。單一背鰭,具VIII—XVII棘及有分節之軟條,且硬棘部較軟條部長;臀鰭具II棘;尾鰭分叉或內凹。全世界分海葵魚亞科(Amphiprioninae)、雀鯛亞科(Pomacentrinae)、光鰓雀鯛亞科(Chrominae)及美雀鯛亞科(Lepidozyginae),共計28屬348種(Nelson, 2006),臺灣紀錄18屬104種(臺灣魚類資料庫, 2015)。
雀鯛科魚類生態習性依不同種間差異很大,有成群小範圍巡游於水層中覓食浮游動物之豆娘魚屬(Abudefduf);極具領域性,偏草食性之真雀鯛屬(Stegastes);平常於枝狀珊瑚上覓食動物浮游生物,遇有敵蹤即躲入珊瑚叢中之圓雀鯛屬(Dascyllus);甚至棲所專與海葵共生之海葵魚屬(Amphiprion),演化多樣性。基本上各屬雀鯛之體型輪廓都略有差別,有助於判斷屬別。此外,尚有些屬魚類,屬內魚種間之棲所層性就有很大變化,如白帶固曲齒鯛 (Plectroglyphidodon leucozonus)為礁區潮間帶常見之種類;明眸固曲齒鯛(P. imparipennis)居於亞潮帶上緣之平坦礁區;迪克氏固齒鯛 (P. dickii)及約島固曲齒鯛(P. johnstonianus)則終身生活於珊瑚叢中,後者甚至完全以珊瑚虫為主食。此外,本科魚類具有特殊的生殖求偶行為,如 「signal jumping」 、護巢、護卵等。有些魚則有性轉變,如圓雀鯛屬的小魚均為雌性,而一群聚中只有一尾雄魚,但當此雄魚死亡或離開後,其中一尾雌魚始很快的經性轉變成雄魚來取代之。海葵魚屬之性別轉變則反之。本科魚種除了少數溫帶魚屬 (如 HypsypopsParma,及Microspathodon…等) 可長至30公分,而具有經濟價值外,其餘各種最大體長均在10至15公分之間,故少有食用價值。但少數色彩鮮艷之魚種為熱帶水族養殖之寵物,其中以海葵魚最受歡迎。有些種類已可在水族缸中繁殖。
臺灣地區雀鯛科計有魚種106種
Abudefduf bengalensis 孟加拉豆娘魚
Abudefduf lorenzi 勞倫氏豆娘魚
Abudefduf notatus 黃尾豆娘魚
Abudefduf septemfasciatus 七帶豆娘魚
Abudefduf sexfasciatus 六線豆娘魚
Abudefduf sordidus 梭地豆娘魚
Abudefduf vaigiensis 條紋豆娘魚
Amblyglyphidodon aureus 黃背寬刻齒雀鯛
Amblyglyphidodon curacao 橘鈍寬刻齒雀鯛
Amblyglyphidodon leucogaster 白腹寬刻齒雀鯛
Amblyglyphidodon ternatensis 綠身寬刻齒雀鯛
Amblypomacentrus breviceps 短頭鈍雀鯛
Amphiprion clarkii 克氏雙鋸魚
Amphiprion frenatus 白條雙鋸魚
Amphiprion ocellaris 眼斑雙鋸魚
Amphiprion perideraion 粉紅雙鋸魚
Amphiprion polymnus 鞍斑雙鋸魚
Amphiprion sandaracinos 白背雙鋸魚
Cheiloprion labiatus 厚唇雀鯛
Chromis acares 侏儒光鰓雀鯛
Chromis albicauda 白尾光鰓雀鯛
Chromis albomaculata 白斑光鰓雀鯛
Chromis alleni 亞倫氏光鰓雀鯛
Chromis analis 長臀光鰓雀鯛
Chromis atripectoralis 黑腋光鰓雀鯛
Chromis atripes 黑鰭光鰓雀鯛
Chromis chrysura 短身光鰓雀鯛
Chromis cinerascens 灰光鰓雀鯛
Chromis delta 三角光鰓雀鯛
Chromis elerae 黑肛光鰓雀鯛
Chromis flavomaculata 黃斑光鰓雀鯛
Chromis fumea 燕尾光鰓雀鯛
Chromis lepidolepis 細鱗光鰓雀鯛
Chromis leucura 亮光鰓雀鯛
Chromis margaritifer 雙斑光鰓雀鯛
Chromis mirationis 橫帶光鰓雀鯛
Chromis notata 尾斑光鰓雀鯛
Chromis okamurai 岡村氏光鰓雀鯛
Chromis onumai 大沼氏光鰓雀鯛
Chromis ovatiformes 卵形光鰓雀鯛
Chromis retrofasciata 黑帶光鰓雀鯛
Chromis ternatensis 三葉光鰓雀鯛
Chromis vanderbilti 凡氏光鰓雀鯛
Chromis viridis 藍綠光鰓雀鯛
Chromis weberi 魏氏光鰓雀鯛
Chromis xanthochira 黃腋光鰓雀鯛
Chromis xanthura 黃尾光鰓雀鯛
Chrysiptera biocellata 雙斑刻齒雀鯛
Chrysiptera brownriggii 勃氏刻齒雀鯛
Chrysiptera chrysocephala 金頭刻齒雀鯛
Chrysiptera cyanea 藍刻齒雀鯛
Chrysiptera glauca 灰刻齒雀鯛
Chrysiptera hemicyanea 半藍刻齒雀鯛
Chrysiptera rex 雷克斯刻齒雀鯛
Chrysiptera starcki 史氏刻齒雀鯛
Chrysiptera tricincta 三帶刻齒雀鯛
Chrysiptera unimaculata 無斑刻齒雀鯛
Dascyllus aruanus 三帶圓雀鯛
Dascyllus melanurus 黑尾圓雀鯛
Dascyllus reticulatus 網紋圓雀鯛
Dascyllus trimaculatus 三斑圓雀鯛
Dischistodus fasciatus 條紋盤雀鯛
Dischistodus melanotus 黑斑盤雀鯛
Dischistodus prosopotaenia 黑背盤雀鯛
Hemiglyphidodon plagiometopon 密鰓雀鯛
Neoglyphidodon melas 黑新刻齒雀鯛
Neoglyphidodon nigroris 黑褐新刻齒雀鯛
Neopomacentrus azysron 黃尾新雀鯛
Neopomacentrus cyanomos 藍黑新雀鯛
Neopomacentrus taeniurus 條尾新雀鯛
Neopomacentrus violascens 紫新雀鯛
Plectroglyphidodon dickii 迪克氏固曲齒鯛
Plectroglyphidodon imparipennis 明眸固曲齒鯛
Plectroglyphidodon johnstonianus 約島固曲齒鯛
Plectroglyphidodon lacrymatus 珠點固曲齒鯛
Plectroglyphidodon leucozonus 白帶固曲齒鯛
Plectroglyphidodon phoenixensis 鳳凰固曲齒鯛
Pomacentrus albimaculus 白斑雀鯛
Pomacentrus amboinensis 安邦雀鯛
Pomacentrus bankanensis 班卡雀鯛
Pomacentrus brachialis 腋斑雀鯛
Pomacentrus chrysurus 白尾雀鯛
Pomacentrus coelestis 霓虹雀鯛
Pomacentrus grammorhynchus 藍點雀鯛
Pomacentrus lepidogenys 頰鱗雀鯛
Pomacentrus moluccensis 摩鹿加雀鯛
Pomacentrus nagasakiensis 長崎雀鯛
Pomacentrus nigromarginatus 黑鰭緣雀鯛
Pomacentrus pavo 青玉雀鯛
Pomacentrus philippinus 菲律賓雀鯛
Pomacentrus stigma 斑點雀鯛
Pomacentrus taeniometopon 弓紋雀鯛
Pomacentrus tripunctatus 三斑雀鯛
Pomacentrus vaiuli 王子雀鯛
Pomachromis richardsoni 李氏波光鰓雀鯛
Pristotis obtusirostris 鈍吻鋸齒雀鯛
Stegastes albifasciatus 白帶高身雀鯛
Stegastes altus 背斑高身雀鯛
Stegastes apicalis 尖斑高身雀鯛
Stegastes aureus 黃高身雀鯛
Stegastes fasciolatus 藍紋高身雀鯛
Stegastes insularis 島嶼高身雀鯛
Stegastes lividus 長吻高身雀鯛
Stegastes nigricans 黑高身雀鯛
Stegastes obreptus 斑棘高身雀鯛
Teixeirichthys jordani 喬氏細鱗雀鯛